Antocharis cardamines | Motylepodkarpacia

Pieridae

Pierinae

Anthocharini

Anthocharis

Zorzynek rzeżuchowiec - Anthocharis cardamines (LINNAEUS, 1758)

Pierwszy opis

LINNAEUS, C. (1758): Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata. 1-824. Holmiae (Laurentius Salvius). TL: Sweden.

www.biodiversitylibrary.org

www.biodiversitylibrary.org

Oryginalna nazwa

Papilio cardamines LINNAEUS, 1758

Synonimy

Syn.: hesperidis NEWNHAM, 1894: Anglia
Syn.: hibernica (WILLIAMS, 1916): Irlandia
Syn.: hellas HEMMING, 1933: Grecja
Syn.: meridionalis (VERITY, 1908): S Hiszpania, S Włochy
Syn.: turritiferens VERITY, 1923: Sycylia

Etymologia

Łać.: cardamine - rzeżucha (Cardamine L.) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych. Należy do niego ok. 200 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na kuli ziemskiej, zwłaszcza na półkuli północnej. Do rodzimej flory polskiej należy 9 gatunków w wąskim ujęciu rodzaju i 12 po włączeniu tu rodzaju żywiec (Dentaria). Rośliny tu zaliczane występują na siedliskach wilgotnych, zarówno łąkowych jak i leśnych. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne.

Podgatunki

ssp. A. c. cardamines (LINNAEUS, 1758), D: Europa
ssp. A. c. progressa (SOVINSKY, 1905), D: Altai, Sayan, Transbaikalia, Xinjiang, Euchloe cardamines var. progressa Sovinsky, 1905; Revue Russe Ent. 5 (3-4): 103, cardamines sajana (Röber, [1907]), cardamines sibirica (Haanshus, 1920), Anthocharis cardamines bambusaroides Huang & Murayama, 1992; Tyô to Ga 43 (1): 4, f. 9-10; TL: Halasi, Altai, 1300-1700m,
ssp. A. c. septentrionalis WNUKOVSKY, 1927, D: Kopet-Dagh, East Siberia
ssp. A. c. phoenissa KALCHBERG, 1894, D: Near East, Lebanon, Cypr
ssp. A. c. alexandra HEMMING, 1933, D: Tian-Shan, Ghissar, Darvaz, Alai, cardamines orientalis (Röber, [1907]); (praeocc.), Anthocharis progressa alexandra
ssp. A. c. koreana MATSUMURA, 1937, D: Amur, Ussuri, Korea, Anthocaris[sic] cardamines f. koreana Matsumura, 1937; Insecta Matsumurana 11 (4): 133, pl. 5, f. 1; TL: Korea, Tetsuzan
ssp. A. c. kobayashii (MATSUMURA, 1925), D: Sakhalin, Anthocaris cardamines kobayashii Matsumura, 1925; J. Coll. Agric. Hokkaido imp. Univ. 15: 91, pl. 10, f. 1 ♀; TL: Saghalin, Anthocaris[sic] cardamines f. kobayashii; Matsumura, 1937, Insecta Matsumurana 11 (4): 133, pl. 5, f. 3
ssp. A. c. isshikii MATSUMURA, 1925, D: Japan, Anthocharis cardamines isshikii Matsumura, 1925; J. Coll. Agric. Hokkaido imp. Univ. 15: 91, pl. 10, f. 19 ♀; TL: Babadaira, Anthocharis cardamines isshikii; Kudrna, 1974, Atalanta 5: 96, Anthocaris[sic] cardamines f. isshikii; Matsumura, 1937, Insecta Matsumurana 11 (4): 133, pl. 5, f. 2, Anthocharis isshikii isshikii; Winhard, 2000, Butterflies of the world 10: 5, pl. 4, f. 16
ssp. A. c. hayashii FUJIOKA, 1970, D: Japan
ssp. A. c. callisto CHURKIN, 2004, D: Tadjikistan, cardamines callisto Churkin, 2004; Helios 5: 133, pl. 10, f. 5-8; TL: Tadjikistan, Peter the Great Range, 23km SE Tadzhikobad, Ganishou v.

Rozmieszczenie

gatunek o zasięgu transpalearktycznym, znany w całej Europie od południowej Hiszpanii i Wysp Brytyjskich po daleki Wschód Rosji, Koreę i Japonię
w Azji występuje na Bliskim Wschodzie, w Azji Mniejszej, na Kaukazie, w Azji Centralnej oraz we wschodniej Syberii, północnych Chinach, Mongolii, Korei i Japonii

w Polsce gatunek znany z obszaru całego kraju
wszędzie pospolity

Środowisko, miejsce występowania

skraje lasów
polany leśne
świetliste lasy liściaste
przytorza i przydroża
doliny rzeczne
ekstensywnie użytkowane sady i ogrody
w górach na łąkach porośniętych kwiatami

Fenologia

w południowo-wschodniej Polsce gatunek daje jedno pokolenie w roku - od połowy kwietnia do drugiej dekady czerwca
w górach czas lotu wydłuża się do początku lipca
w sprzyjających sezonach motyle pojawiają się już w drugiej, a nawet pierwszej dekadzie marca